ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦୁନିଆରେ ପ୍ରତି ଦେଶରେ ଜେଲ ରହୁଛି। ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଗୁଡେ ଜେଲ ରହିଛି। ଯେଉଁ କଏଦୀଙ୍କୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଏ। କାହିଁକି ନା ସେ ସମାଜରୁ ଦୂରରେ ରହିପାରିବେ। ଏବଂ ସମାଜକୁ କୌଣସି ବିପଦ ପହଞ୍ଚାଇ ପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହା ସହ ଯେଉଁ ଲୋକ ଅପରାଧ କରନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ସୂରୁପ ଜେଲ ପଠାଯାଏ। ଭାରତର କଥା କହିବାକୁ ଗଲେ ୧୩୧୯ ଜେଲ ଏଠାରେ ଅଛି। ୨୦୨୧ ଏନସିଆରବିଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଏଥିରେ ୪,୨୫,୬୦,୯ କଏଦୀଙ୍କ ରଖାଯାଇପାରିବ।
ଭାରତରେ ୧୪୫ ସେଂଟ୍ରାଲ ଜେଲ ରହିଛି। ଏହା ସହ ୪୧୫ ଜିଲ୍ଲା ଜେଲ ଅଛି। ସେହିପରି ତେଣୁ ସେଠାରେ ୫୬୫ ଟି ସବ୍-ଜେଲ୍ ଅଛି ଜ୍ଝ ଏଠାରେ ୮୮ ଟି ଖୋଲା ଜେଲ, ୪୪ ଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଜେଲ, ୨୯ ଟି ମହିଳା ଜେଲ ଏବଂ ୧୯ ଟି ନାବାଳକ ଘର ଅଛି। ଭାରତରେ ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ତାମିଲନାଡୁର ସର୍ବାଧିକ ଜେଲ ରହିଛି। ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ଜେଲ କେଉଁଠାରେ ଅଛି? ବନ୍ଦୀ କଏଦୀ ମାନେ କାହିଁକି ଏଠାକୁ ଯିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ନାହିଁ? ଆସନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବା।
ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଜେଲ ହେଉଛି ଆଣ୍ଡାମାନ ଏବଂ ନିକୋବରରେ । ଏହି ଜେଲର ନାମ ହେଉଛି ସେଲୁଲର୍ ଜେଲ୍ ଜ୍ଝ ଯାହାକୁ କଳା ପାଣି ଜେଲ କୁହାଯାଏ ଜ୍ଝ ଏହି ଜେଲ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ବିପଜ୍ଜନକ ଜେଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଆଣ୍ଡାମାନ ଏବଂ ନିକୋବରର ପୋର୍ଟ ବ୍ଲେୟାରରେ ଏହି ଜେଲ୍ ଅଛି। ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଦେଶର ଅନେକ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କୁ ଏହି ଜେଲରେ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖାଯାଇଥିଲା।
ତାଙ୍କ ଉପରେ ଅନେକ ଅତ୍ୟାଚାର କରାଯାଇଥିଲା। ଥରେ ଜଣେ କଏଦୀ ଏହି ଜେଲକୁ ଗଲେ, ସେ ଆଉ ଫେରି ପାରିବେ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ ଏହି ଜେଲକୁ କଳା ପାଣି ର ଦଣ୍ଡ କୁହାଯାଉଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶମାନେ ୧୮୯୬ ମସିହାରେ ଏହି ଜେଲ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ୧୯୦୬ ମସିହାରେ ୧୦ ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ଜେଲ୍ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା ।
ଆଣ୍ଡାମାନ ଏବଂ ନିକୋବରରେ ନିର୍ମିତ ସେଲୁଲର ଜେଲକୁ କଳା ପାଣି ଜେଲ କୁହାଯାଉଥିଲା। ବାସ୍ତବରେ ଏହାର ନାମ କଳା ପାଣି ରଖାଯାଇଥିଲା । କାରଣ ଏହା ସମୁଦ୍ର ମଝିରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । କାରାଗାରର ଚାରିପଟେ ସମୁଦ୍ର ଥିଲା। ଯଦି କେହି ସେଠାରୁ ଖସି ଯିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି, ସେଥିରେ କେବେ ସଫଳ ହେବନି। ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଭାରତର ମହାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ଜେଲରେ ବନ୍ଦୀ କରିଥିଲେ। ଯାହାଫଳରେ ସେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗ ନେଇ ପାରିବେ ନାହିଁ। ୧୯୦୯ ମସିହାରେ ବିନୟକ ଦାମୋଦର ସାବରକରଙ୍କୁ କଳା ପାଣି ଜେଲରେ ଦଣ୍ଡ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
