ଭାରତରେ ଅନେକ ଚମତ୍କାର ଏବଂ ରହସ୍ୟମୟ ମନ୍ଦିର ଅଛି, ଅନେକ ଜିନିଷ ଯାହା ବିଷୟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାଣିପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ଏହି ରହସ୍ୟମୟ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଉପସ୍ଥିତ ପ୍ରଭୁ ତିରୁପତି ବାଲାଜୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର । ଭଗବାନ ତିରୁପତି ବାଲାଜୀଙ୍କ ଚମତ୍କାର ଏବଂ ରହସ୍ୟମୟ ମନ୍ଦିର ଦେଶ ତଥା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏହି ମନ୍ଦିରର ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଏବଂ କାରିଗରୀ ଦେଖିଲେ ଆପଣବି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯିବେ।
ଏହି ସୁନ୍ଦର ମନ୍ଦିର ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଚିତୋର ଜିଲ୍ଲାର ତିରୁମାଲା ପର୍ବତରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏବଂ ଏହା ଭାରତର ପ୍ରମୁଖ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ତିରୁପତି ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ଭଗବାନ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଏଠାରେ ଭିଡ଼ ଜମାଇଥାନ୍ତି। ନିଜର ମନସ୍କାମନା ପୂରଣ ପାଇଁ ଟଙ୍କା ସୁନା ରୂପା ହିରା ଆଦି ଦ୍ରବ୍ୟ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଏଠାରେ ଦାନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ମନ୍ଦିର ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ରହସ୍ୟ ରହିଛି। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ମନ୍ଦିର ସହ ଜଡ଼ିତ କିଛି ଅକୁହା ରହସ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ
ଭଗବାନ ତିରୁପତି ବାଲାଜୀଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ ହେଉଛି ଶ୍ରୀ ଭେଙ୍କଟେଶ୍ୱରସ୍ୱାମୀ, ଯିଏ ନିଜେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ଅଟନ୍ତି। ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ଭେଙ୍କଟେଶ୍ୱରା ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ପଦ୍ମାବତୀଙ୍କ ସହ ତିରୁମାଲାରେ ରୁହନ୍ତି। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ କୌଣସି ଭକ୍ତ ଯିଏ ପ୍ରକୃତ ହୃଦୟ ସହିତ ଭଗବାନ ଭେଙ୍କଟେଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି, ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହୁଏ । ଭକ୍ତମାନେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ଭକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଏଠାରେ ଥିବା ତିରୁପତି ମନ୍ଦିରରେ କେଶ ଦାନ କରନ୍ତି ।
ତିରୁପତି ମନ୍ଦିରରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଭେଙ୍କେଟେଶ୍ୱର ସ୍ୱାମୀ ଭାବେ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ। କୁହାଯାଏ ବିଗ୍ରହଙ୍କ ମସ୍ତକରେ ଯେଉଁ କେଶ ଅଛି ତାହା ଅସଲି। ଯାହା ସବୁବେଳେ କୋମଳ ଥାଏ ଓ କେବେ ବି ଜଟ ଧରେ ନାହିଁ। ବାଲାଜିଙ୍କ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହ ସର୍ବଦା ଶୀତଳ ଥାଏ। ମୂର୍ତ୍ତିଟିକୁ ଭଲ ଭାବେ କାନ ଦେଇ ଶୁଣିଲେ ମୂର୍ତ୍ତିରୁ ଝରଣାର ଶବ୍ଦ ଶୁଣାଯାଏ। ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ଏକ ବାଡ଼ି ରହିଛି। ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି ଏହି ବାଡ଼ି ଦ୍ୱାରା ଭଗବାନ ବାଲାଜୀଙ୍କ ଶ୍ରୀମୁଖ କ୍ଷତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାପରଠୁ ଭଗବାନଙ୍କ ଉପରେ ହଳଦୀର ଲେପ ଲଗାଯାଉଅଛି। ଏହା ଛଡା ପ୍ରଭୁ ବାଲାଜି ଛୋଟ ବେଳେ ଏହି ବାଡ଼ିରେ ମାଡ ଖାଉଥିବା ଭକ୍ତଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି।
ତିରୁପତି ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା ପାଉଥିବା ବାଲାଜୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରକାର। ଯଦି ମନ୍ଦିର ଭିତରୁ ବାଲାଜୀଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରାଯାଏ ତେବେ ମୂର୍ତ୍ତିର୍ିଟି ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ। କିନ୍ତୁ ବାହାର ଆଡକୁ ଆସି ମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖନ୍ତି ତେବେ ଏହା ଡାହାଣ ଆଡକୁ ରହିଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ। ବାଲାଜୀ ଠାକୁରଙ୍କ ପାଖରେ ଚଢା ତୁଳସୀ ପତ୍ର ଓ ଫୁଲ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟାଯାଏ ନାହିଁ। ଏହା ସେଠାରେ ଥିବା ପୁଜାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନ୍ଦିର ପରିସର ପଛରେ ଥିବା ପୁରୁଣା କୁଣ୍ଡରେ ଫିଙ୍ଗା ହୋଇଯାଏ। ତିରୁପତି ବାଲାଜୀ ମନ୍ଦିରର ଖାସ୍ ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁବାର ବାଲାଜୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ଚନ୍ଦନ ଲେପ ଲଗାଯାଏ। ଲେପକୁ ବାହାର କରାଯିବା ବେଳେ ମୂର୍ତ୍ତିର୍ିରେ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଚିହ୍ନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।
କୁହାଯାଏ ୧୮୦୦ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜଣେ ରାଜା ୧୨ଜଣଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରି ମନ୍ଦିରରେ ଟାଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ୧୨ ବର୍ଷ ଯାଏଁ ମନ୍ଦିରର ବନ୍ଦ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଏହାପରେ ଭଗବାନ ବାଲାଜୀ ମନ୍ଦିରରେ ସ୍ୱୟଂ ପ୍ରକଟ ହୋଇଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ଭଗବାନଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଦ୍ୱାର ଖୋଲାଯାଇଥିଲା। ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ସବୁବେଳେ ଏକ ଦୀପ ଜଳୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଦୀପ କେବେଠାରୁ ଜଳୁଛି ଓ ପ୍ରଥମ ଥର ଲାଗି ଏହି ଦୀପକୁ କିଏ ଜଲାଇଥିଲେ ତାହା କେହି ମଧ୍ୟ ଜାଣିନାହାନ୍ତି।
