ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ଲାଲକିଲ୍ଲା ହେଉଛି ଭାରତର ଗର୍ବ। ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଏବଂ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏଠାରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁ ଦୁର୍ଗକୁ ଆପଣ ଲାଲ କହୁଛନ୍ତି, ତାହା ଥରେ ଧଳା ଥିଲା। ହଁ, ପୂର୍ବ ସମୟରେ ଲାଲକିଲ୍ଲା ଧଳା ରଙ୍ଗର ଥିଲା। ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଯେ ଲାଲକିଲ୍ଲାର ରଙ୍ଗ କିଏ ଧଳା କରିଥିଲା।
ଲାଲକିଲ୍ଲାର ରଙ୍ଗ
ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ଲାଲକିଲ୍ଲା ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଦିଲ୍ଲୀର ଗର୍ବ ହୋଇଆସିଛି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଦେଶ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଆସୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ମଧ୍ୟ ଲାଲକିଲ୍ଲା ପରିଦର୍ଶନ କରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ଶାହଜାହାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଦୁର୍ଗ ଲାଲ ପଥରରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଧଳା ପଥରରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା।
ଶାହଜାହାନ ‘ଧଳା ଦୁର୍ଗ’ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ
ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲକିଲ୍ଲା ଥରେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଥିଲା? ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ ୧୭ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଯେତେବେଳେ ଶାହଜାହାନ ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଏହି ଦୁର୍ଗ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଥିଲା। ପ୍ରକୃତରେ ସେତେବେଳେ ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଧଳା ଚୂନରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଏହାକୁ ଲାଲ ରଙ୍ଗ କରିଥିଲେ।
ଲାଲକିଲ୍ଲା ଧଳା ପଥରରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା
ଦିଲ୍ଲୀର ଲାଲକିଲ୍ଲାର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଶାହଜାହାନ ୧୬୩୮ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହାର ମୂଳ ରୂପ ଧଳା ମାର୍ବଲ ଏବଂ ଚୂନରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା। ସେଥିପାଇଁ ଦୁର୍ଗର କାନ୍ଥ ଏବଂ କୋଠା ଧଳା ରଙ୍ଗର ଥିଲା। ଦୁର୍ଗର ଅନେକ ଅଂଶ ମାର୍ବଲରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ସେତେବେଳର ମୋଗଲ ସ୍ଥାପତ୍ୟର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା।
ବ୍ରିଟିଶମାନେ କାହିଁକି ସେମାନଙ୍କର ରଙ୍ଗ ବଦଳାଇଲେ?
ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ ୧୮୫୭ ମସିହାର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଯୁଦ୍ଧ ପରେ, ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଶେଷ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ବାହାଦୁର ଶାହ ଜାଫରଙ୍କୁ ହଟାଇ ଦୁର୍ଗକୁ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ ନେଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଦୁର୍ଗର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ଧଳା ଚୂନରେ ତିଆରି କାନ୍ଥ ଏବଂ କୋଠାଗୁଡ଼ିକ ସମୟ ସହିତ ଖରାପ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା। ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ୧୯ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗ ଏବଂ ୨୦ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଲାଲକିଲ୍ଲାକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଧଳା ଚୂନ କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ଖରାପ ହେବାକୁ ଲାଗିଥିଲା, ତେଣୁ ଦୁର୍ଗର ମରାମତି କରିବା ସମୟରେ ସେ ଏହାକୁ ଲାଲ ରଙ୍ଗ କରିଥିଲେ। ଏହା କରିବା ପଛରେ କାରଣ ଥିଲା ଯେ ଏହା କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ମଜବୁତ କରିବ ଏବଂ ପାଗ ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କର ରଙ୍ଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ନାହିଁ। ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ ଲାଲ ରଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା କାରଣ ଲାଲ ବାଲିପଥର ସେହି ସମୟର ଲୋକପ୍ରିୟ ନିର୍ମାଣ ସାମଗ୍ରୀ ଥିଲା।
