ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ଏକ ଯାତ୍ରା ଯୋଜନା କରନ୍ତି, ଅନେକ ସହର ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଘୂରି ବୁଲୁଛି। ସେଠାକାର ସୌନ୍ଦର୍ୟ୍ୟ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଆଖି ଅସ୍ଥିର ହୋଇଯାଏ। ଯଦି ଆପଣ ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ଦେଖିବା ସହିତ ପାହାଡ଼ ଷ୍ଟେସନ ପରିଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କର ହିମାଚଳ ଯାତ୍ରା ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇପାରେ। ଦେବଭୂମି ହଜାର ହଜାର ଛୋଟ ବଡ଼ ମନ୍ଦିରରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏଠାରେ ଚିନ୍ତାପୂର୍ଣ୍ଣି, ତ୍ରିଲୋକୀନାଥ, ମାତା ଜ୍ୱାଳା ଜୀ, ଭୀମାକାଳୀ, ନୈନା ଦେବୀ ଭଳି ଅନେକ ମନ୍ଦିର ଅଛି, ଯାହାଙ୍କର ମହିମା ଚାରି ଦିଗରେ ବ୍ୟାପି ରହିଛି। କିନ୍ତୁ, ଆପଣ କ’ଣ ଏପରି ମନ୍ଦିର ଦେଖିଛନ୍ତି, ଯାହା ବର୍ଷକୁ କେବଳ ୪ ମାସ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦିଏ ଏବଂ ବାକି ୮ ମାସ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥାଏ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ମନ୍ଦିର ବିଷୟରେ-
କାଙ୍ଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ ବାଥୁ ମନ୍ଦିର ପଞ୍ଜାବର ଜଳନ୍ଧରଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୫୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ମହାରାଣା ପ୍ରତାପ ସାଗର ହ୍ରଦର ପଙ୍ଗ ଡ୍ୟାମ୍ ପ୍ରାଚୀରରୁ ୧୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଏକ ଦ୍ୱୀପରେ ନିର୍ମିତ। ଏହାର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଏହି ମନ୍ଦିର ୮ ମାସ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥାଏ ଏବଂ ଫେବୃଆରୀରୁ ଜୁଲାଇ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ କେବଳ ୪ ମାସ ପାଇଁ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ। ବାଥୁ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିର ବ୍ୟତୀତ, ଆହୁରି ଆଠଟି ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ଅଛି, ଯାହାକୁ ଦୂରରୁ ଦେଖିଲେ ଏକ ମାଳାରେ ଗୁଡ଼ା ହୋଇଥିବା ପରି ମନେହୁଏ, ତେଣୁ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ବାଥୁ କି ଲଡି (ମାଳା) କୁହାଯାଏ।
ମନ୍ଦିର ବିଶେଷଜ୍ଞ ଅନିଲ ଭରଦ୍ୱାଜଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଏହି ମନ୍ଦିର ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ସେମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ବନବାସ ସମୟରେ ପାଣ୍ଡବମାନେ ଏଠାରେ ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଯିବା ପାଇଁ ଏକ ସିଡ଼ି ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ, ସେ ଏହା କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇନଥିଲେ କାରଣ ତାଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ରାତିରେ ଏହି ସିଡ଼ି ତିଆରି କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା। ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଯାଉଥିବା ୪୦ଟି ପାହାଚ ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ଏବେ ବି ରହିଛି। ସେହି ସମୟରେ, କିଛି ଲୋକ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ରାଜାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି।
ଭରଦ୍ୱାଜଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଏହି ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକରେ ଶେଷନାଗ ଏବଂ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଥିବା ଏକ ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। କିଛି ଲୋକ ଏହାକୁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି କିନ୍ତୁ ମନ୍ଦିରର ଶୈଳୀ ଏବଂ ଗଠନକୁ ଦେଖିଲେ, ଏହାକୁ ଏକ ଶିବ ମନ୍ଦିର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ, ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ମନ୍ଦିରରେ ଏକ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ପୁନଃସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି। ମନ୍ଦିରରେ ବ୍ୟବହୃତ ପଥର ଏବଂ ପଥରରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ, ଶେଷ ନାଗ ଏବଂ ଦେବୀ ଇତ୍ୟାଦିଙ୍କ କାରୁକାର୍ୟ୍ୟ ରହିଛି। ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ବା ଥୁ ନାମକ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପଥରରେ ତିଆରି।
ଯଦି ଆପଣ ବାଥୁ ମନ୍ଦିର ପରିଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଏପ୍ରିଲରୁ ଜୁନ୍ ସମୟ ଭଲ। ମାସର ବାକି ସମୟ ପାଇଁ ଏହି ମନ୍ଦିର ପାଣିରେ ବୁଡ଼ି ରହିଥାଏ। କେବଳ ଏହାର ଉପର ଅଂଶ ଦୃଶ୍ୟମାନ। ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଏହି ମନ୍ଦିର ୪୩ ବର୍ଷ ଧରି ପାଣିରେ ବୁଡ଼ି ରହିଛି। ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ କେବଳ ଡଙ୍ଗା ସାହାଯ୍ୟରେ ଯାଇହେବ। ଏଠାରେ ବନ ବିଭାଗର ଏକ ଅତିଥି ଭବନ ମଧ୍ୟ ଅଛି। ନିକଟତମ ବିମାନବନ୍ଦର ହେଉଛି ଧର୍ମଶାଳାର ଗଗଲ ବିମାନବନ୍ଦର। କାଙ୍ଗଡ଼ାରୁ ଜାୱାଲି କିମ୍ବା ଧମେଟା ଗାଁକୁ ଟ୍ୟାକ୍ସି ଭଡା କରାଯାଇପାରିବ।
