ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତୀୟ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ସାତଟି ଲୋକ ମଧ୍ୟରୁ ପାତାଳ ଲୋକ ଗୋଟିଏ । ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକରେ, ପାତାଳକୁ ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଏବଂ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଦୁନିଆ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଏହା ପୃଥିବୀ ତଳେ ଅବସ୍ଥିତ ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ଏବଂ ଏହା ସର୍ପ, ରାକ୍ଷସ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଲୌକିକ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ।
ଏହା ସହିତ ପାତାଳ ଲୋକ ଅନେକ ରହସ୍ୟମୟ, ଦିବ୍ୟ ଏବଂ ଭୟଙ୍କର ଘଟଣା ସହିତ ଜଡିତ । ବେଦ, ପୁରାଣ ଏବଂ ମହାଭାରତ ଭଳି ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକରେ ପାତାଳ ଲୋକର ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ।ତେବେ ପାତାଳ ଲୋକ କେଉଁଠାରେ ଅଛି? ପତାଳ ଲୋକ ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ସାତ ସ୍ତରରେ ବିଭକ୍ତ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହି ସାତଟି ସ୍ତର ନିମ୍ନଲିଖିତ – ଅତଳ, ବିତଳ, ସୁତଳ, ତାଳତାଳ, ମହାତାଳ, ରସାତଳ ଏବଂ ପାତାଳ ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ତର ମଧ୍ୟରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦିବ୍ୟ ଏବଂ ଆସୁରିକ ପ୍ରାଣୀ ବାସ କରନ୍ତି । ଏହାକୁ ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ସ୍ଥାନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ଯାହା ମଣିଷର ଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ବୁଝାମଣା ବାହାରେ । ବାସୁକି ନାଗଙ୍କୁ ପାତାଳଲୋକର ଶାସକ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, ଯାହାଙ୍କୁ ଭଗବାନ ଶିବ ତାଙ୍କ ବେକରେ ପିନ୍ଧନ୍ତି । କିଛି ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁସାରେ ପାତାଳରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ପହଞ୍ଚେ ନାହିଁ । ଏଠାରେ ସାପମାନଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ଥିବା ମଣିରୁ ଆଲୋକ ଆସିଥାଏ ।
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ କାହାଣୀରେ ମଧ୍ୟ ପାତାଳ ଲୋକର ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଅନେକ ମୂଲ୍ୟବାନ ମଣି ଏବଂ ଜିନିଷ ଦେଖାଯାଇଥିଲା । ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆସନ ସାଜିଥିବା ଶେଷନାଗ ମଧ୍ୟ ପାତାଳରେ ବାସ କରନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ହିନ୍ଦୁ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁସାରେ, ଖରାପ କାମ କରୁଥିବା ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଆତ୍ମା ପାତାଳକୁ ଯାଏ । ପାତାଳର ଧାରଣା ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତିରେ ଦେଖାଯାଏ, ଏବଂ ଏହା ପ୍ରାୟତଃ ମୃତ୍ୟୁ ଏବଂ ଭୟ ବିଷୟରେ ଆମର ଭୟକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ।