ଶନି ଶିଙ୍ଗନାପୁର ମନ୍ଦିର ଅହମଦନଗର ଜିଲ୍ଲାର ଶିରିଡିଠାରୁ ୬୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର। ଏହି ଲୋକପ୍ରିୟ ମନ୍ଦିରଟି ଶନି ଗ୍ରହ ସହିତ ଜଡିତ । ଭଗବାନ ଶନିଦେବଙ୍କ ମନ୍ଦିର ବୋଲି ଏହାକୁ କୁହାଯାଏ । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଏବଂ ସାରା ଭାରତରୁ ଆସିଥିବା ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। ମନ୍ଦିର ବ୍ୟତୀତ, ଶିଙ୍ଗନାପୁର ଏକ ଛୋଟ ଗାଁ ଯାହା ସମଗ୍ର ଗାଁର କୌଣସି ଘରେ ଦ୍ୱାର ନାହିଁ ଏବଂ ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ଗାଁରେ କୌଣସି ଚୋରି ହୁଏ ନାହିଁ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ।
ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଅହମଦନଗର ଜିଲ୍ଲାର ନେଭାସା ତାଲୁକାର ଏକ ଗାଁର ନାମ ହେଉଛି ଶନି ଶିଙ୍ଗନାପୁର, ଏହି ଗାଁଟି ଭଗବାନ ଶନିଙ୍କ ମନ୍ଦିର – ଶ୍ରୀ ଶାନେଶ୍ୱର ଦେବସ୍ଥାନ ଶନିଶିଙ୍ଗନାପୁର ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। ଶନିଦେବଙ୍କ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ଏକ ଜୀବନ୍ତ ମନ୍ଦିର କୁହାଯାଏ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏହି ମନ୍ଦିରର ଦେବତା ଏବେ ବି ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି। ସେ ଏବେ ବି କଳା ପଥରରେ ରହୁଛନ୍ତି।
ସାୟଂମ୍ଭୁ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଯାହା ନିଜେ ଆପେ ଉଭା ହୋଇଛି। ଏହା ସତ୍ୟ ଯେ ଭଗବାନ ଶନି ସ୍ୱୟଂ ଏକ କଳା ପଥର ରୂପରେ ପୃଥିବୀରୁ ଅବତରଣ କରିଥିଲେ। ହଁ, ଭଗବାନ ଶନି କେବେ କଳା ମୂର୍ତ୍ତି ରୂପରେ ପୃଥିବୀରେ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲେ ତାହା କେହି ସଠିକ୍ ସମୟ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ତଥାପି, ଏହା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ କଳିଯୁଗ ଆରମ୍ଭରେ କିଛି ମେଷପାଳକ ଏହି କାଳୀ ମୂର୍ତ୍ତି ପାଇଥିଲେ।
ଶନି ଶିଙ୍ଗନାପୁର ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଏକମାତ୍ର ଗାଁ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଯେଉଁଠାରେ ଘରଗୁଡ଼ିକରେ ଦ୍ୱାର ଏବଂ ତାଲା ନାହିଁ ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ କଥା ହେଉଛି ଯେ ଗାଁରେ କୌଣସି ଚୋରି ହୁଏ ନାହିଁ। ଗାଁରେ ଥିବା ଜାତୀୟକରଣ ୟୁକୋ ବ୍ୟାଙ୍କ ଶାଖାର ଦ୍ୱାର ମଧ୍ୟ ତାଲା ପଡ଼ିନାହିଁ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଶନିଦେବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୁରକ୍ଷିତ ଗ୍ରାମରେ ଚୋରମାନେ ଚୋରି କରିପାରିବେ ନାହିଁ, ଏବଂ ଯିଏ ଚୋରି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ସେ ଦିବ୍ୟ ଦଣ୍ଡ ପାଏ।
ଶନି ଶିଙ୍ଗନାପୁର ମନ୍ଦିରରେ ଥିବା ଶନିଦେବଙ୍କ ପ୍ରତିମା ଖୋଲା ଆକାଶ ତଳେ ଅଛି। ତୁମେ ଭାବୁଥିବ ଯେ ଏପରି କାହିଁକି? ଏହା ପଛରେ ଏକ ଛୋଟ କାହାଣୀ ଅଛି। ଯେତେବେଳେ ମେଷପାଳକମାନେ ମୂର୍ତ୍ତିଟି ପାଇଲେ, ସେହି ରାତିରେ ଭଗବାନ ଶନି ଜଣେ ମେଷପାଳକର ସ୍ୱପ୍ନରେ ଦର୍ଶନ ଦେଲେ। ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ଏବଂ ପୂଜା କରିବାର ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ। ତା’ପରେ ମେଷପାଳକମାନେ ଭଗବାନ ଶନିଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ ଯେ ସେମାନେ ମୂର୍ତ୍ତି ପାଇଁ ଏକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା ଉଚିତ କି? ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ଶନିଦେବ କହିଲେ ଯେ ଛାତର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ। ସମଗ୍ର ଆକାଶ ମୋର ଛାତ। ଏହି କାରଣରୁ ଭଗବାନ ଶନିଙ୍କ କଳା ମୂର୍ତ୍ତି ଏବେ ବି ଖୋଲା ଆକାଶ ତଳେ ଅଛି।
ପୂର୍ବରୁ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଶନି ଶିଙ୍ଗନାପୁର ମନ୍ଦିରର ଗର୍ଭଗୃହରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ନଥିଲା। କିନ୍ତୁ ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୧୬ରେ, ତିରୁପତି ଦେଶାଇ (ସାମାଜିକ କର୍ମୀ)ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୫୦୦ ରୁ ଅଧିକ ମହିଳାଙ୍କ ଏକ ଦଳ ମନ୍ଦିରକୁ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଯାଇଥିଲେ। ସେମାନେ ମନ୍ଦିରର ଗର୍ଭଗୃହକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ କିନ୍ତୁ ପୋଲିସ ସେମାନଙ୍କୁ ଅଟକାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ୩୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୬ରେ, ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ମନ୍ଦିରର ଭିତର ଗର୍ଭଗୃହକୁ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ।