ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଆଜି ଅର୍ଥାତ୍ ୧ ଫେବୃଆରୀରେ ତାଙ୍କର ଲଗାତାର ୮ମ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି। ଦେଶଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବଜାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସମସ୍ତଙ୍କ ନଜର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ଉପରେ ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ବଜେଟ୍ ପୂର୍ବରୁ ହାଲୁଆ ଉତ୍ସବ କାହିଁକି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ଏବଂ କେଉଁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଥମେ ଏହାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ? ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହା ବିଷୟରେ କହିବୁ।
ହାଲୁଆ ଉତ୍ସବ କ’ଣ?
ଆପଣଙ୍କୁ କହି ରଖୁଛୁ ଯେ ଭାରତରେ ଯେକୌଣସି ଶୁଭ ଅବସରରେ ମିଠା ଅର୍ପଣ କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ବଜେଟ୍ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ସମାପ୍ତ ହେବାର ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ, ଏକ ପ୍ୟାନରେ ହାଲୁଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ଏବଂ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ, ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିବା ଅଧିକାରୀ ଏବଂ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହାଲୁଆ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଏ। ଏହାକୁ ହାଲୁଆ ଉତ୍ସବ କୁହାଯାଏ।
ହାଲୁଆ ଉତ୍ସବର ଇତିହାସ
ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ହାଲୁଆ ଉତ୍ସବ କେବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ସେ ବିଷୟରେ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୂଚନା ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ହଁ, ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ଏହାର ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି। କିନ୍ତୁ ୧୯୫୦ ପରେ ଏହାର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା। ପ୍ରକୃତରେ, ସେହି ସମୟରେ ବଜେଟ୍ ସୂଚନା ଲିକ୍ ହୋଇଯାଇଥିଲା, ଯାହା ପରେ ଗୋପନୀୟତା ବଜାୟ ରଖିବା ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ, ପ୍ରଥମ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସାର୍ ଆରକେ ଶନମୁଗମ ଚେଟ୍ଟି ୨୬ ନଭେମ୍ବର, ୧୯୪୭ ରେ ଦେଶର ପ୍ରଥମ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଏହି ବଜେଟ୍ ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ରୁ ୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୪୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାଢ଼େ ସାତ ମାସ ପାଇଁ ଥିଲା। ଆରକେ ଶନମୁଗମ ଚେଟ୍ଟିଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ପରେ, ଜନ୍ ମଥାଇ ଭାରତର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୯-୫୦ ଏବଂ ୧୯୫୦-୫୧ ରେ ଦୁଇଟି କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମୟରେ ହାଲୁଆ ଉତ୍ସବ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।
ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ ବଜେଟ୍ ଛାପିବା ସମୟରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୁରକ୍ଷାର ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ। କାରଣ ଯଦି ବଜେଟ୍ ଲିକ୍ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ସିଧାସଳଖ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ବର୍ତ୍ତମାନ, ବଜେଟ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ନର୍ଥ ବ୍ଲକ୍ର ଏକ ସରକାରୀ ପ୍ରେସ୍ରେ ଛପା ଯାଉଛି। ପୂର୍ବରୁ, ଦଲିଲଗୁଡ଼ିକ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନରେ ଛପା ଯାଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଦଲିଲଗୁଡ଼ିକ ଲିକ୍ ହେବା ପରେ, ଏହାକୁ ଜାତୀୟ ରାଜଧାନୀର ମିଣ୍ଟୋ ରୋଡରେ ଥିବା ପ୍ରେସକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରୁ ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ପ୍ରେସକୁ ପୁନର୍ବାର ନର୍ଥ ବ୍ଲକକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିଲା।
