ସିମଲା ଜିଲ୍ଲାର ରାମପୁର ଉପଖଣ୍ଡର ସାରାହାନରେ ଅବସ୍ଥିତ ମା’ ଭୀମାକାଳୀ ମନ୍ଦିର ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ତୀର୍ଥସ୍ଥଳ। ଶିମଲାରୁ ସାରାହନ୍ ମନ୍ଦିରର ଦୂରତା ପ୍ରାୟ ୧୮୦ କିଲୋମିଟର ଏବଂ ରାମପୁରରୁ ପ୍ରାୟ ୪୭ କିଲୋମିଟର। ସରହାନ ବୁଶାହରର ସୁନ୍ଦର ପାହାଡ଼ରେ ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ମନ୍ଦିର ଶାନ୍ତିର ଅନୁଭବ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଭୀମାକାଳୀ ମନ୍ଦିର ୫୧ ଶକ୍ତିପୀଠ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଏଠାକୁ ଦେବୀ ମାତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରର ସୁଖ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି। ଏଠାରେ ଦେବୀ ମାତାଙ୍କ ରକ୍ଷାକର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ଲାଙ୍କଡାବୀରଙ୍କ ଏକ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଅଛି।
ଭୀମାକାଳୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ବୌଦ୍ଧ ଶୈଳୀର ମିଶ୍ରଣ। ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର କେବଳ ଆରତୀ କିମ୍ବା ବିଶେଷ ଅବସରରେ ଖୋଲିଥାଏ। ନୂତନ ମନ୍ଦିରଟି ୧୯୪୩ ମସିହାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଭୈରୋଁ ଏବଂ ନରସିଂହଜୀଙ୍କ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଅଛି।
ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଦେବୀ ସତୀଙ୍କ ବାମ କାନ ପଡ଼ିଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପୁରାଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଧାର୍ମିକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଅନୁସାରେ, ଭଗବାନ ଶିବ ଏଠାରେ ଧ୍ୟାନ ଏବଂ ସାଧନା କରୁଥିଲେ। ତେଣୁ, ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ପୌରାଣିକ ଗ୍ରନ୍ଥଗୁଡ଼ିକରେ ଶୌନିତପୁର ନଗରୀ କିମ୍ବା ଶୟନତ ନଗରୀ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ପୁରାଣ ଯୁଗରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଜଣେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଭକ୍ତ, ରାକ୍ଷସ ରାଜା ବାଲିଙ୍କ ଶହ ଶହ ପୁତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଏବଂ ବିଷ୍ଣୁ ଭକ୍ତ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦଙ୍କ ନାତି ବାଣାସୁର ଏହି ରାଜ୍ୟର ଶାସକ ଥିଲେ।
ଭୀମାକାଲି ନ୍ୟାସ ସରହନ ରାମପୁରର ପୂଜକ କୁହନ୍ତି ଯେ ନବରାତ୍ରି ସମୟରେ ଦେଶ ଏବଂ ବିଦେଶରୁ ଅନେକ ଭକ୍ତ ସରହନ ଭୀମାକାଲି ମନ୍ଦିରକୁ ପୂଜା କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି। ସାରାହାନ ବୁଶେହର ରାଜ୍ୟର ପୂର୍ବତନ ଶାସକମାନଙ୍କ ରାଜଧାନୀ ଥିଲା। ବୁଶାହର ରାଜବଂଶ ପୂର୍ବରୁ କିନ୍ନୌର ଜିଲ୍ଲାର କାମରୁରୁ ରାଜ୍ୟକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିଲେ। ପରେ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଶୌନିତପୁର (ସରହାନ)କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ରାଜା ରାମ ସିଂହ ରାମପୁରକୁ ନିଜର ରାଜଧାନୀ କରିଥିଲେ। ଆଜି ସେତେବେଳର ଶୌନିତପୁର ସାରାହାନ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା।
