ରାଜସ୍ଥାନ: କେବଳ ଭାରତରେ ନୁହେଁ, ଯଦି ଆମେ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଭୂତପ୍ରେତ ସ୍ଥାନ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା ତେବେ ପ୍ରଥମେ କୁଲଧାରାର ନାମ ଆସେ। ରାଜସ୍ଥାନର ଜୈସଲମେରରୁ ୧୪ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ କୁଲଧାରା ଗାଁ, ଯାହା ଗତ ୨୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ନିର୍ଜନ ପଡ଼ିଛି, ଏହାକୁ ଭୂତପ୍ରେତ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଗଣନା କରାଯାଏ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ଗାଁଟି ୧୩୦୦ ମସିହାରେ ସରସ୍ୱତୀ ନଦୀ କୂଳରେ ପାଲିୱାଲ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଦ୍ୱାରା ବସତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା। ଗୋଟିଏ ସମୟରେ ଏହି ଗାଁରେ ବହୁତ ଗହଳି ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଆଜି ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ହୋଇଛି ଯେ କେହି ଏଠାକୁ ବୁଲିବାକୁ ସାହସ କରୁନାହାଁନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଗତ ୨୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ପୁନଃସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ଗାଁ ବିଷୟରେ କିଛି ଆକର୍ଷଣୀୟ କଥା ଜାଣିବା।
କୁଲଧାରା ଗାଁ ମୂଳତଃ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବସତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁମାନେ ପାଲି ଅଞ୍ଚଳରୁ ଜୟସଲମେରକୁ ପ୍ରବାସ କରି କୁଲଧାରା ଗାଁରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଏହି ଗାଁର ପୁସ୍ତକ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟିକ ବିବରଣୀରେ କୁହାଯାଏ ଯେ ପାଲିର ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ । ପ୍ରଥମେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କର ଘର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏକ ପୋଖରୀ ମଧ୍ୟ ଖୋଳିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସେ ଉଧାନସର ନାମ ଦେଇଥିଲେ। ପାଲି ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ପାଲିୱାଲ କୁହାଯାଉଥିଲା।
ଲୋକପ୍ରିୟ ପୌରାଣିକ କଥା ଅନୁଯାୟୀ, ୧୮୦୦ ଶତାବ୍ଦୀରେ, ଗ୍ରାମଟି ମନ୍ତ୍ରୀ ସଲିମ ସିଂହଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଏକ ଜାଗିର ବା ରାଜ୍ୟ ଥିଲା, ଯିଏ କର ଆଦାୟ କରି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଠକୁଥିଲେ। ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ଟିକସ ଯୋଗୁଁ ଏଠାକାର ଲୋକମାନେ ବହୁତ ଅସୁବିଧାରେ ପଡ଼ିଥିଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ ସଲିମ ସିଂହ ଗାଁ ମୁଖିଆଙ୍କ ଝିଅକୁ ପ୍ରେମ କରି ବସିଥିଲେ ଏବଂ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଯଦି ସେମାନେ ତାଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ରାସ୍ତାରେ ଆସିବେ, ତେବେ ସେ ଅଧିକ ଟିକସ ଆଦାୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିବେ। ତାଙ୍କ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବା ସହିତ ତାଙ୍କ ଝିଅର ସମ୍ମାନ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ, ମୁଖିଆଙ୍କ ସମେତ ସମଗ୍ର ଗାଁ ରାତାରାତି ପଳାଇଗଲେ। ଗାଁ ଲୋକେ ଗାଁକୁ ନିର୍ଜନ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ଚାଲିଗଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଯିବା ସମୟରେ, ଗାଁ ଲୋକେ ଗାଁକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏଠାରେ କେହି ରହିପାରିବେ ନାହିଁ।
କୁଲଧାରା ଗ୍ରାମ ଏବେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଦ୍ୱାରା ସୁରକ୍ଷିତ ଏକ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥଳ। ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ଏଠାକୁ ଆସିପାରିବେ ଏବଂ ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ କ’ଣ ଘଟିଥିଲା ତାହାର ଏକ ଝଲକ ପାଇପାରିବେ। କୁଲଧାରା ଅଞ୍ଚଳ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିସ୍ତାରିତ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାୟ ୮୫ଟି ଛୋଟ ଛୋଟ ବସତି ରହିଛି। ଗାଁଗୁଡ଼ିକର ସମସ୍ତ କୁଡ଼ିଆ ଭାଙ୍ଗି ଧ୍ୱଂସାବଶେଷରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ଏଠାରେ ଏକ ଦେବୀ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ଅଛି, ଯାହା ଏବେ ଧ୍ୱଂସାବଶେଷରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ଏପରି ଶିଳାଲେଖ ଅଛି ଯାହା ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଦମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରାମ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରାଚୀନ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି।
ଆପଣ ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳ ୮ଟାରୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗାଁରେ ବୁଲିପାରିବେ। ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଭୂତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିବାରୁ, ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ପରେ ଦ୍ୱାର ବନ୍ଦ କରିଦିଅନ୍ତି। ଯଦି ଆପଣ ଗାଡ଼ିରେ ଯାଉଛନ୍ତି ତେବେ କୁଲଧାରା ଗାଁକୁ ପ୍ରବେଶ ଶୁଳ୍କ ପ୍ରତି ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ୧୦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଯଦି ଆପଣ ଗାଡ଼ିରେ ଭିତରକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତେବେ ୫୦ ଟଙ୍କା।
ରାଜସ୍ଥାନରେ ଅବସ୍ଥିତି ହେତୁ ଏହି ସ୍ଥାନଟି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗରମ ରହିଥାଏ। ତେଣୁ ଏଠାକୁ ଯିବା ପାଇଁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ସମୟ ହେଉଛି ଅକ୍ଟୋବରରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ, ଯେଉଁଠାରେ ଗରମ ଟିକେ ଗରମ ହୋଇଯାଏ। ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣର କଷ୍ଟ ନ ପାଇ ତୁମେ ମରୁଭୂମିରେ ବୁଲିବାର ମଜା ନେଇପାରିବ।
କୁଲଧାରା ଗାଁ ଜୈସଲମେରର ମୁଖ୍ୟ ସହରରୁ ପ୍ରାୟ ୧୮-୨୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ତେଣୁ ରାଜସ୍ଥାନରେ ଯାତ୍ରା କରିବା ସମୟରେ, ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ଜୈସଲମେରରେ ପହଞ୍ଚିବେ, ଆପଣ ସହରରୁ ଏକ କ୍ୟାବ୍ ନେଇପାରିବେ। ଏହି କ୍ୟାବ୍ଗୁଡ଼ିକ ଆପଣଙ୍କୁ କୁଲଧାରା ଗାଁକୁ ନେଇଯିବ।
