ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ରଖିଛନ୍ତି। ସେ ‘ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫୌଜ’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ।ଭାରତର ମହାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ନାମ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ଅଛି। ନେତାଜୀଙ୍କ ‘ତୁମେ ମୋତେ ରକ୍ତ ଦିଅ, ମୁଁ ତୁମକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେବି’ ସ୍ଲୋଗାନ ଏବେ ବି ଭାରତୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶପ୍ରେମର ଏକ ଲହରୀ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ଜନ୍ମ ୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୮୯୭ରେ ଓଡ଼ିଶାର କଟକରେ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଜନକନାଥ ବୋଷ ଏବଂ ମାତାଙ୍କ ନାମ ପ୍ରଭାବତୀ ଦେବୀ ଥିଲା। ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ପିଲାଦିନରୁ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଥିଲେ ଏବଂ ପାଠପଢ଼ାରେ ଭଲ ଥିଲେ। ସେ ଇଂଲଣ୍ଡର କେମ୍ବ୍ରିଜ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସିଭିଲ ପରୀକ୍ଷାରେ ପାସ୍ କରିଥିଲେ।
କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କୁ ନେତାଜୀ ଉପାଧି କିଏ ଦେଇଥିଲା? ଯଦି ଜାଣିନାହାଁନ୍ତି ତେବେ ଆଜି ହିଁ ଜାଣନ୍ତୁ।ପ୍ରକୃତରେ, ନେତାଜୀ ଉପାଧି ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କୁ ଜର୍ମାନ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସକ ଆଡଲଫ ହିଟଲର ଦେଇଥିଲେ। ନେତାଜୀଙ୍କ ସହିତ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ନାୟକ କୁହାଯାଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ରବିନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋରଙ୍କଠାରୁ ଜାତୀୟ ନାୟକର ଉପାଧି ପାଇଥିଲେ।
୧୯୪୨ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ହିଟଲରଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇ ଭାରତକୁ ସ୍ୱାଧୀନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ହିଟଲର ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରତି କୌଣସି ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇ ନଥିଲେ ଏବଂ ସେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କୁ କୌଣସି ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନଥିଲେ।ଜାଲିଆନାୱାଲା ବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡର ହୃଦୟ ବିଦାରକ ଦୃଶ୍ୟ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ବିଚଳିତ କରିଥିଲା, ଏବଂ ତା’ପରେ ସେ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।
