ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଡଲଫିନମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାୟତଃ ମଣିଷ ସହିତ ଖେଳୁଥିବାର ଦେଖାଯାଏ। ସେମାନେ ବିଶେଷକରି ଗୋଠରେ ରୁହନ୍ତି। ଭାରତରେ, ଗଙ୍ଗା ନଦୀରେ ଡଲଫିନ୍ ଦେଖାଯାଏ, ଯାହାକୁ ଗଙ୍ଗା ଡଲଫିନ୍ କୁହାଯାଏ। ସମ୍ପ୍ରତି, ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ, ନଦୀରେ ଉପସ୍ଥିତ ଡଲଫିନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଉପରେ ଏକ ସର୍ଭେ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସର୍ଭେରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଭାରତରେ ମୋଟ ୬୩୨୭ ଡଲଫିନ୍ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରୁ ଅଧିକାଂଶ ଗଙ୍ଗା ନଦୀରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବା ଯେ କେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ କେତେ ଡଲଫିନ୍ ଅଛନ୍ତି।
ପ୍ରକୃତରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି ନିକଟରେ ଗୁଜରାଟର ଗିର୍ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଜାତୀୟ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ବୋର୍ଡର ୭ମ ବୈଠକରେ ଦେଶରେ ଡଲଫିନ୍ ସଂଖ୍ୟା ଉପରେ ଏକ ସର୍ଭେ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।
ଏହି ସର୍ଭେ ୨୦୨୧ ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ ଗଙ୍ଗା ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ରର ପ୍ରାୟ ୮୪୦୬ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଅଞ୍ଚଳରେ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ଉଭୟ ନଦୀର ଶାଖା ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ମଧ୍ୟ ସର୍ଭେ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବ୍ୟାସ ନଦୀର ୧୦୧ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଅଂଶ ମଧ୍ୟ ସର୍ଭେ କରାଯାଇଥିଲା।
ଭାରତରେ ଥିବା ୬୩୨୪ ଗଙ୍ଗା ଡଲଫିନ ମଧ୍ୟରୁ ୩୨୭୫ ଡଲଫିନ ଗଙ୍ଗା ନଦୀର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ମିଳିଛି। ଯେତେବେଳେ ଗଙ୍ଗାର ଶାଖା ନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ୨୪୧୪ ଡଲଫିନ୍ ମିଳିଛି।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ୫୮୪ଟି ଡଲଫିନ୍ ମିଳିଥିଲା। ଡଲଫିନଙ୍କ ଆକଳନ କରିବା ପାଇଁ ଡଙ୍ଗା ଦ୍ୱାରା ମୋଟ ୨୮ଟି ନଦୀ ସର୍ଭେ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରୁ ୩୦ଟି ନଦୀ ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ସଡ଼କ ପଥରେ ମ୍ୟାପ୍ କରାଯାଇଥିଲା।
ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ସର୍ବାଧିକ ୨୩୯୭ ଡଲଫିନ୍ ମିଳିଛି। ଏହା ପରେ, ବିହାରରେ ୨୨୨୦ ଡଲଫିନ୍, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ୧୬୨, ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ୯୫, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ୮୧୫, ଆସାମରେ ୬୩୫ ଏବଂ ପଞ୍ଜାବରେ ୩ଟି ଡଲଫିନ୍ ମିଳିଛି।
ଗଙ୍ଗା ନଦୀରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଡଲଫିନଙ୍କ ପାଇଁ ମୋଟ ୭୧୦୯ କିଲୋମିଟର ସର୍ଭେ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସର୍ଭେରେ ଗଙ୍ଗା ସହିତ ରାପ୍ତୀ, ଘାଘରା, ଚମ୍ବଲ, ଯମୁନା, ଶାରଦା, ଗେରୁଆ, ତୋରସା, ଚୁର୍ଣ୍ଣି, କୋଶୀ, ମହାନନ୍ଦ, ଗଣ୍ଡକ, ରୂପନାରାୟଣ ଏବଂ କାଳଜାନୀ ନଦୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ଏହି ସମସ୍ତ ନଦୀ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ, ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ରାଜସ୍ଥାନ, ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏଠାକାର ନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ଡଲଫିନ୍ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଭାରତରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରଜାତିର ଡଲଫିନ୍ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି। ଏଠାରେ ଗଙ୍ଗା ଡଲଫିନ୍ ଏବଂ ସିନ୍ଧୁ ଡଲଫିନ୍ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି।
